O le a le taua o le teuina o oloa gafataulimaina?

Pe a filifilia le ituaiga sa'o o afifiina mo se oloa, e lua mea e a'afia ai, tasi o le auala e fesoasoani ai le afifiina o lau oloa e tu ese mai au tagata tauva, ae o le isi o le faʻafefea poʻo le faʻaogaina o le afifiina.E ui lava e tele filifiliga mo le faʻapipiʻiina o oloa, o taga tuʻu i luga o se faʻataʻitaʻiga sili lea e mafai ona ofi i le tele o alamanuia ma maua ai se filifiliga sili atu ona gafatia.

 

Aisea e taua ai le teuina o oloa gafataulimaina?

O le a'afiaga o le siosiomaga o le afifiina o oloa o lo'o fa'aalia i pisinisi uma, mai i palasitika fa'aoga tasi e fa'aoga i le afifiina o mea'ai, i le afifiina o mea teuteu e le mafai ona toe fa'aaogaina lautele ma lafo i fanua fa'auma.O le auala e afifi ai oloa ma faʻaaogaina e oʻo atu ai i faʻafitauli o le siʻosiʻomaga e pei o le susunuina o kasa oona ma le le tatau ona lafoai, e mafua ai faʻafitauli e pei o le Great Pacific Garbage Patch poʻo le faʻaumatia meaʻai aʻo leʻi faʻaaogaina.

O tagata gaosi oloa ma tagata faʻatau e tutusa lava latou tiute i le faʻaaogaina ma le taulimaina o oloa ma latou afifiina, ae a aunoa ma le amanaia o le auala e afifiina ai oloa, e mafai ona tulaʻi mai faʻafitauli aʻo leʻi oʻo atu oloa i le fata.

O a ni fofo mo le afifiina gafataulimaina?

E tatau ona iloiloina le fa'atumauina i le amataga lava o le taamilosaga o le olaga o lau oloa, ma o le afifiina e te filifilia e iai sona aafiaga i le tele o mea, e pei o tau o felauaiga, teuina, le ola fa'aola o au oloa ma le auala e taulimaina ai e au tagata fa'atau lau afifiina.O le sailia o le afifiina sa'o mo lau oloa e mana'omia ai le iloiloina o nei mea uma, pe fetaui ma lau ituaiga oloa, ma le mea o le a fa'atau atu ai.O nisi o mea taua e tatau ona mafaufau i ai ina ia maua le afifiina gafataulimaina e aofia ai:

1. Filifili se ituaiga afifi e fa'afou ai au mea mo se taimi umi ma puipuia mai le fa'aleagaina.Ole mea lea e fa'ateleina ai le ola ma fa'aitiitia ai le fa'aletonu o oloa.
2. Fa'aitiitia le aofa'i o vaega fa'apipi'i fa'aaoga.Afai e mafai ona e mauaina se fofo afifi se tasi e fetaui ma ou manaʻoga, e mafai ona fesoasoani e faʻaititia le tau o felauaiga ma gaosiga faʻatusatusa i le faʻaaogaina o vaega meafaitino faaopoopo.
3. Filifili afifiina mai se mea e tasi e mafai ona toe fa'aaogaina, nai lo filifiliga e fa'aalia ai ituaiga meafaitino eseese, e faigata ai ona toe fa'aaogaina.
4. Su'e se pa'aga fa'apipi'i e taula'i fa'atumauina ina ia mafai ai ona fa'ailoa oe i filifiliga ma filifiliga e mafai ona e faia i le faagasologa o le atina'eina o afifi.
5. Fa'aaofia fa'amatalaga e fa'ailoa atu ai i au tagata fa'atau le auala e toe fa'aaogaina ai lau afifi ma po'o fea vaega e talafeagai mo le toe fa'aaogaina.
6. Fa'aaoga afifi e le ma'imauina avanoa.O lona uiga o lau oloa e fetaui lelei i totonu o le koneteina e aunoa ma le tuʻuina o se avanoa, faʻaitiitia ai tau o felauaiga ma le C02 emisi.
7. Aloese mai laupepa, laupepa poʻo isi tipi.Afai e mafai ona e mauaina se fofo afifi e mafai ai e oe ona lolomi uma faʻamatalaga e te manaʻomia i luga o le oloa poʻo le afifiina lava ia, e mafai ona faʻaitiitia le aofaʻi o mea e lafoina ma le oloa.
8. Afai e mafai, oka afifiina i se aofaiga tele aua e faʻaitiitia ai manaʻoga i le taimi o gaosiga ma felauaiga.E mafai fo'i ona fa'amaonia le avea o se auala e sili atu le taugofie e maua mai ai mea fa'apipi'i.

E fa'apefea ona fa'amanuiaina pisinisi mai fofo fa'apipi'i gafataulimaina?

Faatasi ai ma manatu faaopoopo uma e manaʻomia le afifiina gafataulimaina, e tatau foi i pisinisi ona manuia mai le faʻaaogaina.A'o fa'aitiitia le a'afiaga o le si'osi'omaga ose fa'amanuiaga lava ia, pe a le manuia se kamupani mai lea suiga i le taimi e tasi, o lo latou fa'aogaina o afifi gafataulimaina o le a le aoga ma e le o se filifiliga talafeagai mo i latou.O le mea e lelei ai, e mafai ona maua le tele o faʻamanuiaga, faʻataʻitaʻiga.

O le tele o tagata fa'atau e manatu i le fa'atumauina pe a fa'atau, ma e taua tele le 75% o le meleniuma fai mai ose mea taua mo i latou.O lona uiga e mafai e kamupani ona fa'amalieina mana'oga o tagata fa'aoga ma fa'amautu se nofoaga fa'atau mo taimi umi e ala i le sui vave i le afifiina gafataulimaina.

E maua ai se avanoa mo isi kamupani e fa'avasegaina ai i latou i se isi maketi tumutumu lea e ono le ofoina atu e isi tagata tauva ni fa'asologa mautu oa latou oloa.

O le fa'aitiitia o tau o felauaiga ma le teuina o le a manuia sa'o ai tau fa'apipi'i.Soʻo se pisinisi e faʻatau atu le tele o oloa o le a malamalama o se pasene itiiti o le faʻaititia o tau e mafai ona i ai se aafiaga tele i tupe maua aʻo fua ma tuputupu aʻe.

Afai e fa'apena fo'i ona fa'aleleia atili le ola fa'aola o au oloa, o le a maua e tagata fa'atau se oloa e sili atu lona lelei pe a fa'atusatusa i filifiliga taugofie ma taugofie.

O le fa'afaigofieina mo au tagata fa'atau e toe fa'aaoga ma lafoa'i lelei au oloa ma afifiina o le a fa'ateleina ai lo latou ono toe fa'aaogaina.Faatasi ai ma le na o le 37% o tagata faʻatau e iloa mea e mafai ona latou toe faʻaaogaina, e mafai e kamupani ona faʻafaigofie a latou tagata faʻatau e fai le gaioiga saʻo.

O le faʻaalia o lau pisinisi o loʻo nofouta i le siosiomaga, poʻo le faia o ni laasaga e faʻaitiitia ai lona aʻafiaga, e mafai ona faʻaleleia atili manatu o lau faʻailoga ma fesoasoani e faatosina mai tagata faʻatau e faʻatauaina.

 

Pepa tu-tu'u - fofo fa'apipi'i gafataulimaina

O taga tu'u, o nisi taimi e ta'ua o Doy Packs, ua avea ma se tasi o mea e sili ona fa'aogaina fa'apipi'i filifiliga mo fa'atau.Latou te ofoina atu le tele o filifiliga aganuʻu eseese, faʻapenaina mo le toetoe o pisinisi uma, ma o latou o se filifiliga sili atu ona gafatia nai lo afifi masani.

O taga tu'u i luga e faia mai afifi fetu'utu'una'i e aofia ai fa'amea ta'itasi pe tele fo'i fa'atasi ai ma fa'aopoopoga fa'aopoopo.O lona uiga pe e te gaosia ni mea'ai e mana'omia le tumau fou pe i ai se fa'ailoga lalelei e mana'omia ona tu'uta'ua, o taga tu'u ose fofo lelei.O le fa'atumauina o le taga tu'u ua avea ai fo'i ma se tasi o fa'atauva'a autu mo kamupani o lo'o taumafai e fa'aitiitia a'afiaga o le si'osi'omaga.

O nisi o auala e ausia ai lenei mea:

fa'aleleia o puna'oa

Fesoasoani e fa'aitiitia otaota

Fa'aitiitia avanoa fa'apipi'i

faigofie ona toe fa'aaogaina

E mana'omia le itiiti o mea fa'apipi'i

Faigofie ona felauaiga ma teu

 

Sa matou fesoasoani i pisinisi i pisinisi uma ia malamalama pe o se taga tu'u o le filifiliga sa'o lea mo i latou.Mai taga masani atoatoa e taulaʻi i le faʻatinoga, i le fatuina o filifiliga sili ona gafatia e ala i le filifilia o meafaitino, e mafai ona matou fesoasoani ia te oe e ausia au sini afifi.Pe o oe o se tama'i pisinisi o lo'o va'ai e fa'aleleia lona afifiina po'o se kamupani tele e su'e ni fofo fou, fa'afeso'ota'i mai i le aso e a'oa'o atili.


Taimi meli: Iuni-23-2022