Jak wszyscy wiemy, ślady plastikowych toreb rozprzestrzeniły się niemal we wszystkie zakątki świata, od hałaśliwych centrów miast po trudno dostępne miejsca. Wszędzie widać białe ślady zanieczyszczeń, a zanieczyszczenie spowodowane plastikowymi torbami staje się coraz poważniejsze. Rozkład tych tworzyw sztucznych trwa setki lat. Tak zwana degradacja ma na celu zastąpienie mniejszego mikroplastiku. Jego cząsteczki mogą osiągać skalę mikronów, a nawet nanometrów, tworząc mieszaninę heterogenicznych cząsteczek plastiku o różnych kształtach. Często trudno to dostrzec gołym okiem.
Wraz z dalszym wzrostem zainteresowania ludzi zanieczyszczeniem plastikiem, termin „mikroplastik” coraz częściej pojawiał się w świadomości społecznej i stopniowo przyciągnął uwagę wszystkich grup społecznych. Czym zatem jest mikroplastik? Powszechnie uważa się, że jego średnica wynosi mniej niż 5 mm, głównie z małych cząsteczek plastiku bezpośrednio odprowadzanych do środowiska oraz fragmentów plastiku powstających w wyniku degradacji dużych odpadów plastikowych.
Mikroplastik ma niewielkie rozmiary i trudno go dostrzec gołym okiem, ale jego zdolność adsorpcji jest bardzo duża. Po połączeniu z zanieczyszczeniami występującymi w środowisku morskim, tworzy sferę zanieczyszczeń i wraz z prądami oceanicznymi przemieszcza się w różne miejsca, co dodatkowo zwiększa zasięg zanieczyszczenia. Ze względu na mniejszą średnicę mikroplastiku, jest on częściej połykany przez zwierzęta w oceanie, wpływając na ich wzrost, rozwój i rozmnażanie oraz zakłócając równowagę biologiczną. Wnikanie do organizmów morskich, a następnie do organizmu człowieka poprzez łańcuch pokarmowy, ma ogromny wpływ na zdrowie człowieka i stanowi dla niego zagrożenie.
Ponieważ mikroplastik jest nośnikiem zanieczyszczeń, nazywany jest również „PM2,5 w oceanie”. Dlatego też obrazowo nazywany jest również „PM2,5 w przemyśle tworzyw sztucznych”.
Już w 2014 roku mikroplastik został uznany za jeden z dziesięciu pilnych problemów środowiskowych. Wraz ze wzrostem świadomości społecznej na temat ochrony mórz i ich zdrowia, mikroplastik stał się gorącym tematem w badaniach naukowych nad morzem.
Mikroplastik jest dziś wszechobecny, a z wielu produktów gospodarstwa domowego, których używamy, może przedostać się do systemu wodnego. Może przedostać się do układu krążenia, do oceanów z fabryk, powietrza, rzek lub do atmosfery, gdzie cząsteczki mikroplastiku opadają na ziemię pod wpływem zjawisk pogodowych, takich jak deszcz i śnieg, a następnie przedostają się do gleby. System rzeczny włączył się w cykl biologiczny i ostatecznie trafia do układu krążenia człowieka w wyniku tego cyklu. Mikroplastik jest obecny wszędzie – w powietrzu, którym oddychamy, i w wodzie, którą pijemy.
Wędrujące mikroplastiki są łatwo zjadane przez organizmy niższego szczebla w łańcuchu pokarmowym. Mikroplastiki nie są trawione i mogą stale znajdować się wyłącznie w żołądku, zajmując miejsce i powodując choroby, a nawet śmierć zwierząt; organizmy znajdujące się na dole łańcucha pokarmowego będą zjadane przez zwierzęta wyższego szczebla. Szczyt łańcucha pokarmowego stanowią ludzie. W organizmie znajduje się duża ilość mikroplastiku. Po spożyciu przez człowieka te niestrawne, drobne cząsteczki mogą wyrządzić nieprzewidywalne szkody.
Ograniczenie ilości odpadów z tworzyw sztucznych i zahamowanie rozprzestrzeniania się mikroplastiku jest nieuniknioną wspólną odpowiedzialnością ludzkości.
Rozwiązaniem problemu mikroplastiku jest redukcja lub eliminacja źródła zanieczyszczenia, rezygnacja ze stosowania plastikowych toreb zawierających plastik, nie zaśmiecanie plastikowymi odpadami i nie spalanie ich; utylizacja odpadów w sposób jednolity i wolny od zanieczyszczeń lub zakopywanie ich głęboko; wspieranie „zakaz plastiku” i popularyzowanie edukacji na ten temat, aby ludzie byli świadomi mikroplastiku i innych zachowań szkodliwych dla środowiska naturalnego, a także rozumieli, że ludzie są ściśle związani z naturą.
Zaczynając od każdej osoby i poprzez indywidualne wysiłki możemy sprawić, że środowisko naturalne będzie czystsze, a naturalny system krążenia będzie działał rozsądnie.
Czas publikacji: 25 lutego 2022 r.